De troposfeer is het gedeelte van de atmosfeer tussen het aardoppervlak en de tropopauze die op een hoogte van ongeveer 8 à 15 km ligt. Dit gebied kent een dalende temperatuur naarmate de hoogte toeneemt.
Belang van de troposfeer voor het leven op Aarde
- De studie van de troposfeer is zeer belangrijk omdat we de lucht van deze laag inademen.
De troposfeer bevat ongeveer 85% van de totale massa van de atmosfeer.
Troposferische processen, zoals de water- of hydrologische cyclus (de vorming van wolken en regen) en het broeikaseffect, hebben een grote invloed op de meteorologie en het klimaat. - De chemische samenstelling bepaalt de luchtkwaliteit. Bepaalde componenten, zelfs al zijn ze slechts in kleine hoeveelheden aanwezig, kunnen de menselijke gezondheid en de vegetatie schaden.
Om die reden is het uiterst belangrijk om te begrijpen hoe de menselijke activiteiten de troposfeer beïnvloeden.
Wat is er bijzonder aan de troposfeer?
De troposfeer komt in contact met het aardoppervlak. Ze is dus zeer gevoelig voor verschijnselen die zich voordoen nabij dit oppervlak, zoals:
- de verdamping van de oceanen
- de fotosynthese bij planten
- de ademhaling van levende wezens
- menselijke activiteiten
Temperatuurafname met de hoogte in de troposfeer
De troposfeer verschilt van de stratosfeer door een snellere vermenging van de lucht. De troposfeer is "turbulent". Deze turbulentie is gedeeltelijk verbonden met het "thermisch profiel" van de troposfeer: de temperatuur daalt er met de hoogte, met gemiddeld 6°C per kilometer.
Dit verschijnsel bevoordeelt de vlugge convectie van de onderste luchtlagen naar grotere hoogten. Deze convectie gaat dikwijls gepaard met de vorming van wolken, de zogenaamde convectieve wolken.
Troposfeer heeft scherm tegen harde uv-straling
De troposfeer wordt verder afgeschermd van de hardste ultraviolette straling van de Zon door de hoogste lagen van de atmosfeer, in het bijzonder door de stratosferische ozonlaag. Deze afscherming maakt dat veel moleculen stabieler zijn in de troposfeer dan elders in de atmosfeer. Deze bescherming zorgt ervoor dat leven mogelijk is op Aarde.